kabuklu uyuz ne demek?
Kabuklu uyuz, diğer adıyla Norveç uyuzu, Sarcoptes scabiei adlı akarın neden olduğu, oldukça bulaşıcı ve şiddetli bir uyuz türüdür. Normal uyuzdan farklı olarak, kabuklu uyuzda deride çok sayıda akar bulunur (milyonlarca). Bu durum, hastalığın çok daha bulaşıcı olmasına ve daha yoğun semptomlara yol açmasına neden olur.
Kabuklu Uyuzun Belirtileri:
- Kalın, kabuklu lezyonlar: Özellikle eller, ayaklar, dirsekler, dizler ve saçlı deride görülür. Bu kabuklar grimsi-beyaz veya sarımsı renkte olabilir.
- Yoğun kaşıntı: Genellikle gece artar. Ancak, bazı hastalarda kaşıntı hissi normal uyuz kadar belirgin olmayabilir.
- Deri kalınlaşması ve çatlaklar: Kabuklu bölgelerde deri kalınlaşır ve çatlaklar oluşabilir.
- Tırnak değişiklikleri: Tırnaklarda kalınlaşma, renk değişikliği ve deformasyon görülebilir.
- Yaygın lezyonlar: Kabuklu uyuz, vücudun geniş alanlarına yayılabilir.
Kabuklu Uyuzun Nedenleri ve Risk Faktörleri:
- Bağışıklık sistemi zayıflığı: HIV/AIDS, lösemi, lenfoma gibi hastalıklar veya immünsüpresif ilaç kullanımı bağışıklık sistemini zayıflatarak kabuklu uyuz riskini artırır.
- Yaşlılık: Yaşlılar, bağışıklık sistemlerinin zayıflaması nedeniyle daha yatkındır.
- Nörolojik sorunlar: Demans, felç veya diğer nörolojik rahatsızlıkları olan kişilerde, kaşıntı hissini algılamada sorun yaşanabileceği için kabuklu uyuz gelişme riski artabilir.
- Down sendromu: Down sendromlu bireylerde kabuklu uyuz görülme sıklığı daha yüksektir.
- Beslenme yetersizliği: Yetersiz beslenme bağışıklık sistemini zayıflatabilir.
Kabuklu Uyuzun Tanısı:
- Fiziksel muayene: Doktor, derideki lezyonları inceleyerek tanı koymaya çalışır.
- Deri kazıntısı: Lezyonlu bölgeden alınan deri örneği mikroskop altında incelenerek akarlar veya yumurtaları tespit edilir.
Kabuklu Uyuzun Tedavisi:
Kabuklu uyuz tedavisi, normal uyuz tedavisinden daha zordur ve genellikle daha uzun sürer. Tedavi yöntemleri şunları içerir:
- Topikal ilaçlar: Permetrin krem veya losyon gibi ilaçlar, deriye uygulanarak akarları öldürmeye yardımcı olur. Bu ilaçlar genellikle birkaç gün arayla tekrar tekrar uygulanır.
- Oral ilaçlar: İvermektin gibi ağızdan alınan ilaçlar, akarları öldürmede etkilidir. Genellikle topikal ilaçlarla birlikte kullanılır.
- Kabukların temizlenmesi: Kabuklu bölgelerdeki kalın kabuklar, tedaviden önce yumuşatılıp temizlenmelidir. Bu, ilaçların deriye daha iyi nüfuz etmesini sağlar.
- Destekleyici tedavi: Kaşıntıyı azaltmak için antihistaminikler kullanılabilir. İkincil enfeksiyonları önlemek için antibiyotikler gerekebilir.
Önemli Not: Kabuklu uyuz şüphesi olan kişilerin mutlaka bir doktora başvurması ve tedaviye erken başlaması önemlidir. Ayrıca, hastaların yakın temaslılarının da taranması ve gerekirse tedavi edilmesi gerekir.
İlgili kavramlar: